زردی نوزاد و درمان خانگی آن
زردی در نوزادان یک حالت شایع است که به دلیل افزایش میزان مادهای به نام بیلیروبین در خون نوزاد به وجود میآید. بیلیروبین یک پیگمنت زرد رنگ است که هنگامی که سلولهای قرمز خون شکسته میشوند، در بدن تولید میشود. کبد نوزاد در حالت عادی باید بیلیروبین را پردازش کرده و از بدن دفع کند. اما در بعضی از نوزادان، کبد نمیتواند با مقدار بیلیروبین تولید شده کنار بیاید، بنابراین بیلیروبین در خون افزایش پیدا میکند و پوست، چشمها و بافتهای دیگر را زرد میکند.
این حالت معمولاً در چند روز یا هفتهی اول پس از تولد به وجود میآید و معمولاً به صورت خودکار درمان میشود. اما در برخی موارد، زردی ممکن است نشاندهندهی مشکلات جدیتری باشد و نیاز به درمان دارد.
دلایل اصلی زردی در نوزادان
زردی در نوزادان ناشی از افزایش سطح بیلیروبین در خون میشود. بیلیروبین یک پیگمنت زرد است که هنگام شکستن هموگلوبین تولید میشود.
- زردی فیزیولوژیک: این نوع زردی بیخطرترین نوع زردی است و بیشتر نوزادان با آن مواجه میشوند. دلیل این زردی ضعف موقت کبد نوزاد در تجزیه بیلیروبین است.
- زردی ناشی از ناسازگاری خونی: این نوع زردی زمانی رخ میدهد که بدن نوزاد آنتیبادیها را علیه خون مادر تولید میکند.
- زردی ناشی از مصرف داروها یا بیماریها: بعضی داروها یا عوامل پاتوژن میتوانند باعث زردی در نوزاد شوند.
روشهای تشخیصی زردی در نوزادان
برای تشخیص دقیق زردی در نوزادان ممکن است تستهای خونی یا فیزیکی لازم باشد.
- آزمایش خون: با کمک آزمایش خون میتوان سطح بیلیروبین را معین کرد.
- چک کردن پوست: اگر پوست نوزاد زرد باشد، احتمال دارد که او زردی داشته باشد.
روشهای درمانی زردی در نوزادان
درمان زردی به نوع زردی، علت آن و شدت آن بستگی دارد.
- فوتوتراپی: در این روش نوزاد زیر نور ویژهای قرار میگیرد که کمک میکند سطح بیلیروبین را کاهش دهد.
- ترانسفیوژن خون: در موارد شدید زردی که ناشی از ناسازگاری خونی است، ممکن است نیاز به ترانسفیوژن خون وجود داشته باشد.
پیشگیری از زردی نوزادی
هرچند که زردی نوزادی در بسیاری از موارد ناگوار نیست، ولی همیشه بهتر است با رعایت مراقبتها از آن پیشگیری کنیم.
- تغذیه مناسب: اطمینان از اینکه نوزاد به اندازه کافی شیر میخورد میتواند کمک کند به کاهش خطر زردی.
- مراقبتهای منظم: مراجعه منظم به پزشک و دریافت مشاورههای لازم برای نگهداری نوزاد اهمیت دارد.
در نهایت، زردی نوزادی چه از نوع فیزیولوژیک و چه از دیگر انواع آن، قابل مدیریت و درمان است. والدین باید با پزشک مشورت کنند و دستورالعملهای وی را دنبال کنند تا نوزاد در بهترین وضعیت سلامتی قرار گیرد.
عامل های زردی در نوزادان چیست
بیلی روبین که عامل زردی نوزاد است در حد ناچیز نه تنها زیان آور نیست ولی لغایت حدودی سودبخش نیز می باشد.ولی یا از حد بگذرد بخصوص در زردی هنگفت بیلی روبین وارد سیستم عصبی شامل مغز شده و عوارض جبران ناپذیری شامل اختلالات بینایی، شنوایی، حرکتی و دندانی ایجاد می نماید. بنابراین تمام نوزادان می بایست روز سوم لغایت پنجم تولد به وسیله پزشک از نظر زردی و مشکلات دیگر بازبینی شوند تا بالا بودن غیر ارگانیک زردی بابت پیشگیری از عوارض یادمان شده معالجه هرقدر سریعتر آغاز شود.
اغلب کدام نوزادان زردی میگیرند
دلایل عمده ای موجود میباشد که چرا نوزادان دچار زردی می شوند ولی سپس از تحقیقات انجام شده متخصصان متوجه منوال همگانی در نوزادانی که دچار زردی می شوند شدند و آن را به عنوان یکی از دلایل برای نوزاد های تازه متولد شده دانسته اند که در بقیه به این موارد اشاره می شود:
یا مادر طبقه خون O داشته باشد ولی نوزاد طبقه خون A یا B داشته باشد.
یا مادر Rh منفی و نوزاد Rh مثبت داشته باشد. بخصوص یا مادر آمپول درگام حین حاملگی و بعد از زایمان دریافت نکرده باشد و علی الخصوص در زایمان های دوم به بعد.
درمان زردی نوزادان
یا چه زردی یکی از شایعترین بیماریهای دوران نوزادی بوده و گاه خراج زیاد بدی بر جای می گذارد در اصل حال معالجه نسبتاً ساده و موثر دارد. زردی را می توان به وسیله لامپهای اختصاصی با طیف نوری ویژه وبا اوج واضح از نوزاد و در زمان هنگام شایسته درمان کرد لامپهای مهتابی معمولی که در منزل بهره گیری می شود برای این وظیفه شایسته نیستند و گاه خطراتی را بدنبال دارند.
هنگامی که نوزاد پایین لامپ اختصاصی زردی گذاشته می شود می بایست لخت بوده و تنها چشمها و قسمت تناسلی پوشیده باشد(چشم بند وپوشک داشته باشد) می بایست توجه کرد که چشم بند روی بینی نوزاد را نپوشاند و مسئله تنفسی برای او ایجاد نکند بعد نوزاد لغایت لامپ ۴۰-۲۰ سانتی مترباشدو می بایست در مدتی که زیرلامپ قرار دارد بسته به احتیاج نوزاد که حدوداً هر۳-۲ هنگام می باشدمادر، نوزاد را از پایین لامپ خارج کرده و به او شیر بدهد و مجدداً با بستن چشمها او را به پایین لامپ برگرداند بسته به شدید زردی اندازه بیلی روبین نوزاد به وسیله امتحان خون هر ۴-۱۲ساعت باید چک شود.
طبق معمولً وقتی عدد بیلی روبین به اندکتر از ۱۲ برسد درمانی(فوتوتراپی) قطع می شود گاهی بیلی روبین به حدی بالاست که برای نوزاد بی نهایت بحرانی بوده و می بایست سریعاً پایین آورده شودکه می تواند جهت بالا بودن زردی تاخیروالدین در مراجعه به پزشک و یا بیماری نوزاد باشد
در این موارد می بایست خون نوزاد سریعاً تعویض شود تعویض خون نسبت به درمانی عوارض بی نهایت بیشتری دارد بنابراین می بایست والدین با رجوع به موقع به پزشک و انجام توصیه های او از رسیدن به مرتبه ی معاوضه خون پیشگیری کنند ولی در صورتی که پزشک تعویض خون را خوبی بداندمطمئن باشید عوارض زردی بالا بی نهایت بیشتر از عوارض تعویض خون می باشد
علل زردی در نوزادان
تولید زیاد بیلیروبین یا توانایی کبد برای پردازش آن میتواند به زردی منجر شود. در نوزادان, این مسئله ممکن است به دلیل:
- زردی فیزیولوژیک: این نوع زردی به دلیل نارسایی موقت کبد برای پردازش بیلیروبین است.
- زردی ناشی از نقص انحلال خون: وقتی سلولهای خون شکسته میشوند و بیلیروبین تولید میشود.
- زردی ناشی از عدم پاسخ کبد: کبد نمیتواند مقدار زیادی بیلیروبین را پردازش کند.
نشانهها و علائم اصلی زردی در نوزادان عبارتند از:
- رنگ زرد پوست: این مسئله معمولاً در چشمها و پوست نوزاد دیده میشود.
- رنگ زرد در داخل دهان: به خصوص در قسمت سقفی دهان.
- خوابآلودگی: نوزادان ممکن است بیش از حد خوابآلود شوند.
سوالات متداول
- آیا زردی نوزاد خطرناک است؟ در بسیاری از موارد، زردی خود به خود برطرف میشود اما نیاز به مراقبت دارد.
- چه موقع باید به پزشک مراجعه کنم؟ هر زمان که نوزاد زرد شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- آیا تغذیه مناسب میتواند کمک کند؟ بله، تغذیه مناسب میتواند در کاهش زردی موثر باشد.
- چگونه میتوانم از زردی پیشگیری کنم؟ با مراقبت مناسب از نوزاد و مشورت با پزشک.
- آیا فوتوتراپی دردناک است؟ نه، فوتوتراپی یک درمان بدون درد است.